Projekt unijny "Polsko-słowackie konfrontacje orkiestr dętych Spisza" 

Wstęp

     Dzięki wsparciu Ochotniczej Straży Pożarnej, Orkiestra Dęta z Jurgowa w styczniu 2011 roku rozpoczęła realizację unijnego projektu pod nazwą „Polsko-słowackie Konfrontacje Orkiestr Dętych Spisza” współfinansowanego przez Unię Europejską z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego oraz budżetu państwa za pośrednictwem Euroregionu „Tatry” w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Rzeczypospolita Polska – Republika Słowacka 2007 – 2013. Dzięki temu, że OSP Jurgów posiada osobowość prawną jako stowarzyszenie może ubiegać się o różnego rodzaju dotacje. W ten sposób w partnerstwie z miastem Biała Spiska (Spišská Belá) powstał projekt wspólnych polsko-słowackich muzycznych spotkań pod nazwą "Polsko-słowackie konfrontacje orkiest dętych Spisza".

Opis projektu

     Muzykowanie orkiestr dętych na Spiszu ma wieloletnie tradycje sięgające początków XIX wieku. Obserwuje się jednak coraz mniejsze  zainteresowanie w kontynuowaniu tych tradycji przez ludzi młodych. Rola orkiestr dętych dla regionu jest nie do przecenienia. Stwarzają one bowiem możliwości zagospodarowania czasu wolnego mieszkańców jak również uświetniania uroczystości politycznych, kulturalnych, społecznych i religijnych. Działają one głównie przy ochotniczych strażach pożarnych , które są bardzo ważnymi instytucjami w społecznościach lokalnych chroniącymi nie tylko ludzi i mienie, ale upowszechniającymi kulturę. W związku z tym, że orkiestry działają w ramach stowarzyszeń  nie zawsze stać je na zakup potrzebnych instrumentów muzycznych, a tym bardziej na wymianę doświadczeń z innymi podobnymi zespołami. 

Aby zachęcić mieszkańców do muzykowania i działalności społecznej potrzebna jest konfrontacja i możliwość prezentacji dorobku muzycznego. 

Projekt umożliwia wymianę doświadczeń między orkiestrami, przygotowanie wspólnego repertuaru w tym opracowanie i upowszechnienie starych zapomnianych melodii. Pokazuje podobieństwa i różnice występujące po obu stronach granicy. Wymiana doświadczeń służyć będzie podniesieniu jakości poziomu artystycznego i zachowaniu dziedzictwa kulturowego Spisza, gdzie od wieków przenikają się kultury. Przygotowanie publikacji, koncert i wystawa pokażą również 180 letni dorobek orkiestry dętej z Jurgowa miejscowości graniczącej bezpośrednio ze Słowacją. W orkiestrze tej grają zarówno Polacy jak i Słowacy.

Cele projektu

1.      1. Nawiązanie współpracy w zakresie kultywowania i rozwoju tradycyjnych orkiestr dętych polsko-słowackiego Spisza.

2.      2. Upowszechnianie wśród mieszkańców i turystów dorobku orkiestr dętych Spisza.

     Dzięki działaniom zaplanowanym w projekcie uczestnicy spotkań i warsztatów muzycznych nawiążą bezpośrednie kontakty z członkami orkiestr dętych po drugiej stronie granicy, podzielą się swoimi  doświadczeniami w zakresie kultywowania tradycji muzycznych na Spiszu, poszerzą swój repertuar o utwory wykonywane wspólnie. Zorganizowanie wystawy, wydanie publikacji oraz wspólny koncert orkiestr dętych z obu stron granic umożliwią prezentację  i upowszechnianie dorobku orkiestr dętych Spisza wśród mieszkańców i turystów.  

Opis działań:

1. Spotkanie kapelmistrzów i kierowników orkiestr z osobami odpowiedzialnymi za realizację projektu w celu omówienia zaplanowanych działań (w tym programu warsztatów i wspólnego programu koncertu).

2. Remont 10 historycznych instrumentów muzycznych i zakup 8 instrumentów muzycznych. W celu prawidłowej realizacji warsztatów konieczne jest dysponowanie przez członków orkiestr dętych instrumentami muzycznymi. Niestety orkiestra dęta działająca przy Ochotniczej Straży Pożarnej z Jurgowa nie dysponuje wystarczającą ilością instrumentów, które pod względem sprawności technicznej i jakości dźwięku nadają się do wykorzystania podczas warsztatów. Nie ma także możliwości wynajęcia tych instrumentów. W związku z powyższym aby zorganizować i uczestniczyć w warsztatach muzycznych niezbędna jest naprawa i remont 10  uszkodzonych instrumentów dętych (Tenor B– 2 szt. , Sax tenor B – 1 szt., Trąbka B – 2 szt., Klarnet B – 3 szt., Tuba Es – 1 szt. oraz Baryton B -1szt.). Warto podkreślić, że niektóre z nich są zabytkowe. Konieczne jest zakupienie brakujących 8 instrumentów muzycznych (Sax tenor -1  szt., Tenor B -1 szt., Trąbka B – 4 szt., Sax alt. Es -1 szt. oraz bęben -1 szt), niezbędnych do przeprowadzenia warsztatów i koncertu.  

3. Przeprowadzenie 4 warsztatów muzycznych - 2 po polskiej i 2 po słowackiej stronie.

4. Organizację warsztatów poprzedzi nabór i szkolenie młodych członków orkiestry w Jurgowie i Spiskiej Białej. Po stronie słowackiej warsztaty odbędą się w Spiskiej Białej a po stronie Jurgowie. W warsztatach udział wezmą obecni członkowie orkiestry dysponujący doświadczeniem oraz nowo pozyskani członkowie orkiestr.   Warsztaty prowadzić będą eksperci ze strony polskiej i słowackiej.

5. Organizacja  wystawy historycznej  związanej z działalnością tradycyjnych orkiestr dętych.

6. Dokumentowanie za pomocą aparatu fotograficznego przebiegu spotkań i warsztatów oraz archiwizacja na zakupionym laptopie całości pozyskanego materiału w celu dalszej jego prezentacji i opracowania. 

7. Publikacja dotycząca 180 lat działalności orkiestry dętej z Jurgowa i propagująca ruch muzyczny orkiestr dętych Spisza.

8. Wspólny koncert orkiestr dętych podsumowujący i prezentujący dorobek warsztatów muzycznych obu orkiestr. Koncert odbędzie się w ostatnią niedzielę lipca 2011 r . w Jurgowie. W koncercie udział wezmą orkiestry biorące udział w tym projekcie oraz zaproszone przez nich inne orkiestry zarówno z polskiego jak i słowackiego Spisza, mieszkańcy Gminy Bukowina Tatrzańska, turyści przebywający w tym okresie ba terenie powiatu tatrzańskiego oraz zaproszeni goście ze Słowacji.

9. Spotkanie  podsumowujące wspólne dokonania i efekty realizacji projektu.

Rezultaty projektu

     Realizacja zaplanowanych w projekcie działań przyniosła korzyści społecznościom lokalnym pogranicza i turystom, które odczuwalne będą po obu stronach granicy, ponieważ uczestnikami spotkań, warsztatów i koncertu byli zarówno Polacy jak i Słowacy. Działania realizowane były w polskiej i słowackiej części Spisza.

    Nawiązana współpraca pomiędzy orkiestrami ze Słowacji i Polski z jednego etnicznie regionu przyczyniła się do integracji społeczności lokalnych pogranicza. Opracowany wspólny repertuar melodii spiskich pozwolił na wspólną prezentację i promocję tradycji muzycznych wśród mieszkańców i turystów po obu stronach granicy. Warsztaty zapoczątkowały trwałą polsko-słowacką współpracę w zakresie  corocznego udziału orkiestr w imprezach organizowanych po obu stronach granicy. Zorganizowane w ramach projektu: wystawa, koncert prezentujący rezultaty warsztatów muzycznych oraz wydanie publikacji dotyczącej 180 lat działalności orkiestry dętej z Jurgowa i propagującej ruch muzyczny orkiestr dętych Spisza upowszechniły dorobek orkiestr dętych z polskiej i słowackiej części Spisza oraz pokazałay Polakom i Słowakom w tym zwłaszcza  młodemu pokoleniu bogate tradycje orkiestr dętych na Spiszu. Przyczyniło się to do współpracy z orkiestrami nowych osób zainteresowanych ich działalnością. 

    Zakupione i wyremontowane w ramach projektu instrumenty umożliwiły powiększenie grona amatorskich muzyków działających w orkiestrze dętej z Jurgowa, do której należą zarówno Polacy jak i osoby narodowości słowackiej i która od 180  lat działa w tej przygranicznej miejscowości. Wyszkolenie młodych muzykantów pozwoliło kultywować tradycje i jednocześnie wzbogacać oprawą muzyczną imprezy organizowane w Jurgowie i Spiskiej Białej jak również w innych miejscowościach w Polsce i  na Słowacji.

    Zapoczątkowana tym projektem współpraca transgraniczna jest i będzie przez partnerów projektu kontynuowana, a nawiązane bezpośrednie kontakty społeczności lokalnych z polskiego i słowackiego Spisza umożliwią wymianę doświadczeń w zakresie kultywowania tradycji muzycznych oraz realizację nowych wspólnych przedsięwzięć. Konfrontacje amatorskich orkiestr dętych pokazały podobieństwa i różnice występujące po obu stronach granicy. Wymiana doświadczeń służyć będzie podniesieniu jakości poziomu artystycznego i zachowaniu dziedzictwa kulturowego Spisza, gdzie od wieków przenikają się kultury.

     Trwałym i materialnym efektem wspólnie  zrealizowanych działań jest wydana w ilości 1000 egzemplarzy publikacja dotycząca działalności orkiestr dętych ze Spiszą.

     Pokazanie młodzieży bogatych tradycji orkiestr dętych na Spiszu oraz  wyszkolenie młodych muzykantów pozwoli kultywować tradycje  i jednocześnie wzbogacać oprawą muzyczną imprezy organizowane w miejscowościach Jurgów, Spiska Biała jak również innych miejscowościach w Polsce i na Słowacji. Nabyte podczas warsztatów umiejętności i opracowany wspólny repertuar muzyczny będą wykorzystywane i prezentowane na polskim i słowackim Spiszu.

     Kolejnymi materialnymi produktami przesądzającymi o trwałości projektu są zakupione i wyremontowane w ramach projektu instrumenty, które już teraz służą doskonaleniu umiejętności amatorskich muzyków działających w orkiestrze dętej z Jurgowa (do której należą zarówno Polacy jak i osoby narodowości słowackiej). Instrumenty te wykorzystywane są do dalszej prezentacji wspólnego repertuaru oraz do realizacji kolejnych polsko-słowackich przedsięwzięć.

    Zdjęcia z postępów w realizcji projektu:

Więcej zdjęć w galerii ...